Archivo de la categoría: Historia Galiza

LUGARES PARA VER A NOSA HISTORIA: A ÉPOCA ROMANA

Os meus lugares favoritos para ver a época romana

Muralla de Lugo
Muralla de Lugo

Nesta nova entrada, comparto con vós os que para min son os mellores lugares para ver a época romana na Galiza fóra dos museos. Foi difícil decidir cales, xa que temos unha morea de bos exemplos por todo o territorio, mais supoño que moitos concordaredes conmigo de que estes son dos máis importantes. Todos están xeolocalizados en GoogleMaps, polo que non hai máis que escribilo no buscador para chegar a eles.

Pedra fundacional da torre de Hércules
Pedra fundacional da Torre de Hércules

A pegada romana nesta terra foi enorme. Vai desde a base da nosa propia lingua até obra civil, con algunhas infraestructuras que aínda continúan a usarse hoxe en día.

Muralla de Lugo
Muralla de Lugo

Comezamos o percorrido polo que fora unha das cidades máis importantes da Gallaecia: Lugo. Aínda que sen dúbida algunha o que máis chama a atención é a súa impresionante muralla, hai espallados por toda a cidade moitos lugares ben interesantes como as termas, Domus de Mitreo, Centro Arqueolóxico de San Roque, Casa dos Mosaicos, etc…

Termas de Lugo
Termas de Lugo

Outra cidade moi importante para os romanos polo seu acceso ao mar era a antiga Brigantium, A Coruña. Aquí, destaca a imponente Torre de Hércules, que aínda hoxe continúa a utilizarse como faro.

Torre de Hércules
Torre de Hércules

O que vemos desde fóra, é un engadido posterior de finais do século XVIII, mais non deixa de sorprendernos a súa maxestuosidade.

Ponte de Ourense
Ponte de Ourense

Se continuamos a falar de infraestructuras, de todos é coñecida a eficiencia dos romanos na construcción de estradas. Aínda hoxe, podemos ver por todo o país varias pontes, entre as que destacan a de Ourense, que cruza o Río Miño, ou a do Río Bibei.

Ponte do Río Bibei
Ponte do Río Bibei

Esta última aínda segue de soporte da estrada OU-636 co tráfico habitual dunha estrada do século XXI.

Miliarios na Via Nova
Miliarios na Via Nova

E que para os romanos a construcción de estradas era algo fundamental para a xestión do seu imperio. Unha das máis importantes era a Via Nova ou Via XVIII, onde a día de hoxe podemos ver unha serie de miliarios (para indicar a distancia) ao carón da estrada OU-312, cara a fronteira con Portugal.

Campamento de Aquis Querquennis
Campamento de Aquis Querquennis

Ao pé desa mesma Via Nova, xa a carón do Río Limia, temos os restos do antigo campamento romano de Aquis Querquennis, que poderemos ver só no caso de que as augas do Encoro das Cunchas no lo permitan. Moi preto deste campamento está o Centro de Interpretación Aquae Querquennae – Via Nova.

Montefurado
Montefurado

Como ben sabemos, unha das razóns pola que os romanos dominaron esta terra foi polo seu ouro. E aínda que o mellor lugar par ver como o explotaban son as Médulas, nas terras do Bierzo, aquí tamén temos un curioso lugar de explotación mineral na beira do Río Sil, Montefurado, onde chegaron a desviar o curso do río.

Piscina, capiteis e murais
Piscina, capiteis e murais de Santalla de Bóveda

Mais non só son infraestructuras o que nos deixaron os romanos. No espiritual, non podía deixar sen citar o curioso santuario tardorromano de Santalla de Boveda (Lugo). Do templo conservanse os muros e parte da bóveda, cubertas con fermosos frescos decorados con aves e elementos vexetais, así como unha «piscina» interior e varias columnas.

santalla de boveda, lugo
Pinturas en Santalla de Bóveda

Estos son, polo tanto, os que para min son os mellores lugares para visitar a época romana na Galiza. Se che gustaría engadir algún máis, ou tes algunha pregunta sobre eles, non dubides en escribir un comentario.

LUGARES PARA VER A NOSA HISTORIA: A ÉPOCA CASTREXA

Os meus lugares favoritos para ver a época castrexa

Castro de Santa Tecla
Castro de Santa Trega

Nesta nova entrada, comparto con vós os que para min son os mellores lugares para ver a época castrexa na Galiza fóra dos museos. Foi difícil decidir cales, xa que temos unha morea de bos exemplos por todo o territorio, mais supoño que moitos concordaredes conmigo de que estes son dos máis importantes. Todos están xeolocalizados en GoogleMaps, polo que non hai máis que escribilo no buscador para chegar a eles.

Castromao e o Centro Arqueolóxico da Cultura Castrexa
Castro de San Cibrao de Las e o Centro Arqueolóxico da Cultura Castrexa

Os castros, poboados fortificados da idade do ferro, son as pegadas máis visibles da cultura castrexa na Galiza. Aínda que gran parte deles están baixo a terra, hoxe en día podemos gozar dun bo número de castros escavados e mesmo dalgunha reconstrucción (con maior ou menor éxito), ademais de centros de interpretación. Estes son algúns dos meus favoritos:

Castro de San Cibrao de Las
Castro de San Cibrao de Las

Comezarei polo Castro de San Cibrao de Las (no Concello de San Amaro), non só por ser un dos máis grandes da Galiza, senón tamén por ter ao seu carón o Centro Arqueolóxico da Cultura Castrexa. A visita (que pode ser guiada) paga a pena, tanto do castro como do Centro Arqueolóxico.

Castro de Santa Tecla
Castro de Santa Trega

Outro castro ben coñecido, tanto por ser do que máis tempo leva escavado, como pola súa espectacular ubicación, é o Castro de Santa Trega (A Garda).

Reconstrucción dunha vivenda castrexa no Castro de Santa Tecla
Reconstrucción dunha vivenda castrexa no Castro de Santa Trega

As vistas desde o alto, coa desembocadura do Miño e o Atlántico ao fondo, é espectacular. Ademais, conta coa reconstrucción dalgunha vivenda, aínda que se adapta de forma dubidosa á realidade.

Castro de Viladonga
Castro de Viladonga

A non moitos quilómetros ao Norte da cidade de Lugo, en plena Terra Chá, podemos visitar outro importante castro, o Castro de Viladonga (Castro de Rei), onde se poden ver con moita claridade as murallas do poboado. Ten, tamén, centro de interpretación.

Castro de Baroña
Castro de Baroña

De volta á costa, non se podía deixar de falar dun dos castros máis coñecidos pola súa espectacular ubicación: o Castro de Baroña (Porto do Son). Así coma a maior cantidade dos castros soen encontrarse nos altos (outeiros, cuíñas,…), polo seu carácter defensivo, este castro está ubicado nunha fermosa península en plena Ría de Muros e Noia.

Castromao
Castromao

No interior da Galiza, non podemos esquecer tamén un castro como o de Castromao (Celanova). A pouca distancia do castro, hai unha recreación dun poboado castrexo.

Recreación dun poboado castrexo preto de Castromao
Recreación dun poboado castrexo preto de Castromao

En época de sequía, cando as augas do Encoro de Belesar o permiten, recomendo visitar tamén o Castro de Candaz (Chantada), sobre todo pola súa especial ubicación e o entorno.

castro de candaz

Por último, aínda que non se encontra ao carón de ningún castro, senón dentro da vila de Lalín, non se debe de descartar unha visita a Castrodeza, como Centro de Interpretación da Cultura Castrexa.

Castrodeza
Castrodeza

Estos son, polo tanto, os que para min son os mellores lugares para visitar a época castrexa na Galiza. Se che gustaría engadir algún máis, ou tes algunha pregunta sobre eles, non dubides en escribir un comentario.

LUGARES PARA VER A NOSA HISTORIA: O MEGALITISMO E A IDADE DO BRONCE

Os meus lugares favoritos para ver o megalitismo e a Idade de Bronce

Dolmen de Dombate

Nesta nova entrada, comparto con vós os que para min son os mellores lugares para ver o megalitismo e a Idade do Bronce na Galiza fóra dos museos.

Petróglifos de Mogor (Marín)
Petróglifos de Mogor (Marín)

Foi difícil decidir cales, xa que temos unha morea de bos exemplos por todo o territorio, mais supoño que moitos concordaredes conmigo de que istos son dos máis importantes.

Dolmen de Axeitos (Ribeira)
Dolmen de Axeitos (Ribeira)

Todos están xeolocalizados en GoogleMaps, polo que non hai máis que escribilo no buscador para chegar a eles.

Foxo do Lobo (Muíños)
Foxo do Lobo (Muíños)

O MEGALITISMO

Galiza é unha terra onde non é difícil ver as pegadas do megalitismo. Por iso, palabras como mámoa, anta ou pedrafita, son moi familiares para nós. Espalladas polo territorio, encontramos numerosas mostras deste pasado neolítico, ainda que en demasiados casos en estados de conservación moi deteriorados, debido sobre todo aos expolios ao longo dos séculos, ou os danos da maquinaria agrícola ou forestal nas épocas máis recentes.

Dolmen da Pena da Arca (Vimianzo)
Dolmen da Pena da Arca (Vimianzo)

A pesar disto, a día de hoxe podemos gozar de moitos lugares onde ver estas xoias de épocas pasadas. Estes son algúns dos meus favoritos:

Forno dos Mouros (Toques)
Forno dos Mouros (Toques)

Antas ou dolmens:

Se hai un dolmen preparado para as visitas é o Dolmen de Dombate (Cabana de Bergantiños). Completamente restaurado, protexido e con centro de interpretación.

Dolmen de Dombate
Dolmen de Dombate

Preto do Dolmen de Dombate podemos observar gran cantidade destes monumentos funerarios megalíticos, algúns incluídos na Ruta dos Dolmens, como pode ser a Pedra da Arca ou a Pedra Cuberta (Vimianzo).

Pedra Cuberta (Vimianzo)
Pedra Cuberta (Vimianzo)

Dentro da provincia da Coruña, tamén podemos ver outros dolmens importantes como o de Axeitos (Ribeira), Cabaleiros (Tordoia) ou Forno do Mouros (Toques).

Dolmen de Cabaleiros (Tordoia)
Dolmen de Cabaleiros (Tordoia)

En Terras da Limia, destacan pola súa monumentalidade a Casiña da Moura e o Foxo do Lobo (Muiños). A todos eles é moi fácil acceder.

Casiña da Moura (Muíños)
Casiña da Moura (Muíños)

Pedrafitas ou menhires:

Ás veces é moi dificil identificar e localizar este tipo de monumento megalítico, xa que moitos deles acabaron como marcos, lindes de fincas ou simplemente ocultos nos montes.

Lapa de Gargantáns (Moraña)
Lapa de Gargantáns (Moraña)

Pola súa fácil visualización, identificación e acceso, destaco sobre todo estes dous: a Lapa de Gargantáns (Moraña) e a Pedra Alta da Antela (Sarreaus), ambos se poden visitar de forma moi fácil, preto das estradas e mesmo están sinalizados.

Pedra Alta da Antela (Sarreaus)
Pedra Alta da Antela (Sarreaus)

Este último serve, ademáis, como marco entre os Concellos de Sarreaus, Vilar de Barrio e Xunqueira de Ambía.

Círculo Lítico da Roda (Barreiros)
Círculo Lítico da Roda (Barreiros)

Crómlech:

Máis difícil de ver na Galiza son os crómlech, xa que moitas das pedras que os constitúen ficaron esquecidas baixo terra ou mesmo reutilizadas para diversas funcións.

Círculo Lítico da Roda (Barreiros)
Círculo Lítico da Roda (Barreiros)

Un dos crómlech que se pode visitar máis facilmente é o Círculo Lítico da Roda (Barreiros). Este crómlech, segundo o sinal que hai ao seu carón, está datado na Idade de Bronce.

petroglifo, petróglifo, labirinto, mogor
Petróglifos de Modor (Marín)

A IDADE DO BRONCE

Se hai algo característico da Idade do Bronce na Galiza son os petróglifos. Ainda que os hai en moitísimos lugares de todo o territorio galego, é na zona do Suroeste onde temos unha maior concentración deles.

Laxe dos Cabalos
Laxe dos Cabalos. Campo Lameiro

Os mellores grupos de petróglifos para visitar penso que son os de Campo Lameiro, Mogor (Marín) e Tourón (Ponte Caldelas).

Tourón (Castro Caldelas)
Tourón (Castro Caldelas)

Están os tres bastante próximos e os tres están moi ben conservados, teñen unha ruta sinalizada e ate contan cun centro de interpretación.

Campo Lameiro
Campo Lameiro

De estes tres sen dúbida o máis coñecido é o de Campo Lameiro, onde está o Parque Arqueolóxico da Arte Rupestre, que conta con diversas actividades e visitas guiadas.

Altar de Adai
Altar de Adai

Outro lugar interesante, que todo apunta a ser datado na idade de bronce, é o Altar da Adai (Lugo). A poucos quilómetros da cidade de Lugo podemos ver esta rocha con unhas 15 cavidades ao redor e unha máis grande interior, que posiblemente fose o piso dun santuario.

Altar de Adai
Altar de Adai

Moi preto del, podemos ver tamén varios petróglifos, unha anta e un posible crómlech.

Anta en Adai (Lugo)
Anta en Adai (Lugo)

Un lugar sen dúbida moi especial, ainda que no día que escribo isto non ten sinalización e ten difícil acceso.

Ruta polos Petróglifos de Tourón
Ruta polos Petróglifos de Tourón

Estos son, polo tanto, os que para min son os mellores lugares para visitar o megalitismo e a arte rupestre na Galicia. Se te gustaría engadir algún máis, ou tes algunha pregunta sobre eles, non dubides en escribir un comentario.