Situada a uns 1300 metros de altitude, aos pés dos cumios da Serra de Ancares, Piornedo é unha aldea onde parece que non pasou o tempo.
Palloza en Piornedo
Na aldea de Piornedo, aínda hoxe se poden ver as típicas pallozas, vivendas con teito de palla habitadas ate hai ben pouco tempo por persoas e gando.
Palloza: vivenda tradicional dos Ancares
Algunha de estas pallozas pódese visitar, algo que sen dúbida recomendo facer. A que visitamos nós a última vez que estivemos en Piornedo só custa 1 euro por persoa.
Palloza – museo en Piornedo
Piornedo é tamén un bo lugar para gozar da montaña, xa que desde aquí se pode facer algunha ruta de sendeirismo coma a coñecida ascensión ao Pico Mustallar (11.4 km ida e volta nunhas 5 horas e 832 metros de desnivel positivo).
Piornedo é un lugar excepcional para o sendeirismo
Tamén é un bo lugar para os que nos gusta a bici. Se levamos unha bici de estrada, recomendo subir desde Piornedo ate Porto Ancares, que foi final de etapa na Vuelta no ano 2012. Nós subimos ese porto nese mesmo ano nas nosas bicis de montaña.
Subida a Porto Ancares
E se preferimos a bici de montaña, nestes montes tamén hai boas rutas.
En bici polos arredores de PiornedoSubida aos Tres Bispos no 2012
Tamén é un bo lugar para ir con nenos, xa que hai moitos animais e contacto coa natureza,
Piornedo é un bo lugar para ir con nenos
Aínda que Piornedo é unha aldea ben fermosa, pódese ver tamén algún feismo. Agardamos que co tempo se vaian solucionando.
Feismo en Piornedo
Estes feismos son, afortunadamente, moi escasos aquí, así que Piornedo segue a ser un dos imprescindibles da Nosa Terra.
PiornedoPiornedoPiornedo
Polo tanto, paga a pena vir ate aquí, aínda que teñamos que pasar case unha hora por unha estreita estrada chea de curvas.
Teixo na entrada de Piornedo
Ademais, tamén recomendo visitar lugares preto de aquí coma o antigo glaciar de Os Tres Bispos, o Castelo de Doiras, a localidade de Navia de Suarna ou a aldea de Balouta.
Ya sea para disfrutar de playas a temperaturas suaves en verano, para contemplar bellos paisajes, o por su patrimonio, comparto con vosotros esta ruta que se puede hacer con calma en, como mínimo, unos cinco días.
Comenzando la ruta en Ribadeo
LA RUTA
Desde Ribadeo a San Cibrao
Ribadeo – Rinlo – Praia das Catedrais – Foz – Burela – Sargadelos – San Cibrao.
Empezamos la ruta en Ribadeo, la primera localidad que nos encontramos tras cruzar el puente de la A8 desde Asturias. En Ribadeo, podemos ver algún edificio modernista en el centro, así como bajar hasta el puerto para pasear o comer en sus restaurantes.
Illa Pancha, Ribadeo
Si salimos por la pequeña carretera que bordea la costa, por la conocida Estrada do Faro, llegaremos hasta el faro de la Illa Pancha, tras pasar junto los restos del antiguo Forte de San Damián.
Rinlo
Desde Isla Pancha continuaremos hasta Rinlo, un pintoresco pueblo de pescadores, donde haremos una parada antes de visitar uno de los lugares más conocidos de la Mariña y de toda Galicia: La Praia das Catedrais.
Praia das Catedrais
La Praia das Catedrais es una parada imprescindible para todo viajero que visite esta zona. Es un lugar que puede llegar a estar saturado en temporada alta, donde se aplican restricciones en su visita. Recomiendo verla con la marea baja y en horas donde no haya mucha gente, ya que así podremos disfrutar mucho mejor de este lugar.
La Costa de Barreiros en temporal
Desde la Praia das Catedrais podemos continuar por la carretera de la costa, junto a varias playas del municipio de Barreiros que, por desgracia, están rodeadas de feos bloques de edificios fruto de un desarrollo urbanístico salvaje.
Castro junto al mar en Fazouro
Después llegaremos a Foz, con unas playas que valen la pena; y continuaremos por la N-642 en dirección Burela, haciendo antes una parada en Fazouro, para ver su pequeño castro junto al mar. Desde Burela tenemos la opción de tomar la carretera costera hasta San Cibrao, o seguir por la N-642 desviándonos un poco para ver Sargadelos, una fábrica de cerámica tradicional gallega (visita gratuita), muy importante en nuestra cultura.
Sargadelos
Y llegamos a San Cibrao, donde podemos visitar el Museo del Mar, y dar un paseo hasta su faro.
Museo do Mar en San Cibrao
Desde San Cibrao a Estaca de Bares
San Cibrao – Punta Roncadoira – Viveiro – O Barqueiro – Estaca de Bares
Desde San Cibrao seguimos la LU-862 directamente hasta Viveiro o, si tenemos tiempo, desviarnos por las pequeñas carreteras costeras para contemplar la Punta de Roncadoira o alguna hermosa playa como la de Area.
El paisaje desde Punta Roncadoira
Viveiro es la localidad costera de la Mariña Lucense que tiene el casco antiguo mejor conservado. Y es que Viveiro fue muy importante ya desde la edad media, con título de ciudad desde hace ya varios siglos.
Porta de Carlos V de Viveiro
En ella destaca la Puerta de Carlos V, así como varios monasterios e iglesias (aquí se celebra con gran devoción la Semana Santa) y restos de su antigua muralla.
Después de pasar Viveiro tenemos la opción de continuar directamente hasta O Barqueiro o seguir por las pequeñas carreteras costeras que nos llevarán por el Mirador da Ínsua, Praia da Brela, la escarpada Punta do Fuciño do Porco o la Praia de Xilloi.
Ría do Barqueiro
Tras cruzar O Vicedo llegaremos hasta la Ría de O Barqueiro, donde desemboca el Río Sor, formando uno de los estuarios más hermosos de Galicia, con la preciosa Praia de Arealonga.
Porto de O Barqueiro
Aquí acaba la Provincia de Lugo, y entramos en la provincia de A Coruña hasta la conocida Estaca de Bares, uno de los faros más famosos de Galicia, pasando por las pintorescas poblaciones de O Barqueiro y Bares.
Estaca de Bares
Desde Estaca de Bares a Ferrol
Estaca de Bares – Ortigueira – Cariño – Cabo Ortegal – San Andrés de Teixido – Cedeira – Valdoviño – Ferrol
Desde Estaca de Bares hay que volver de nuevo a la carretera AC-862, para continuar en dirección a Ortigueira.
Costa de Loiba
A lo largo de esta carretera podemos desviarnos en varias ocasiones hacia la costa, por ejemplo para ver los Acantilados de Loiba (donde dicen que está el banco con mejores vistas del mundo) o la villa de Espasante con su mirador de A Vela.
Ría de Ortigueira e Ladrido
Ortigueira es muy conocida por su Festival Internacional del Mundo Celta, que se celebra a principios del mes de Julio, pero también por su hermosa ría y playas como la de Morouzos.
Cariño en la Ría de Ortigueira
Al pasar Ortigueira, nos desviamos a la derecha por la DP-6121 en A Ponte de Mera para, después de visitar Cariño, llegar a Cabo Ortegal, uno de los lugares más espectaculares de Galicia.
Cabo Ortegal
Después del Cabo Ortegal, vamos a tomar una estrecha carretera (DP-2205) con muchas curvas que nos llevará hasta San Andrés de Teixido, a través de unos paisajes que valen bien la pena.
San Andrés de Teixido
San Andrés de Teixido, a donde va de muerto quien no fue de vivo, es uno de los lugares más conocidos de Galicia. La visita a este santuario, situado en medio de los Acantilados de Vixía de Herbeira, es imprescindible en esta ruta.
San Andrés de Teixido
Continuamos por la carretera que nos llevará hasta Cedeira, villa marinera dentro de la Ría del mismo nombre, y seguiremos por la AC-566 hasta Valdoviño.
En la Ría de Cedeira
Aquí, nos desviaremos por las carreteras de la costa para ver la enorme playa de Valdoviño y los faros de Frouxeira, Prior y Prioriño, así como las Lagunas de Valdoviño y Doniños.
Faro da Frouxeira
Llegamos por la carretera costera DP-3612 a Ferrol, tras pasar el Castillo de San Felipe.
Ría de Ferrol e Fene
Desde O Ferrol a A Coruña
O Ferrol – Fene – Mugardos – Ares – Redes – Cabanas – Pontedeume – Miño – Betanzos – Sada – Mera – A Coruña
Después de visitar Ferrol, entramos en el conjunto de rías conocidas como el Golfo Ártabro, compuesto por las rías de Ferrol – Fene, Pontedeume – Cabanas, Betanzos y A Coruña. Así, continuaremos por Fene hasta la villa marinera de Mugardos, donde desde el Mirador da Bailadoira hay buenas vistas de la ría.
Redes
En Ares, tenemos una buena playa pero, si queremos disfrutar de un hermoso pueblo marinero con arquitectura tradicional, debemos parar en Redes, un imprescindible en esta etapa.
Pontedeume desde a Praia de Cabanas
Si seguimos buscando buenas playas, hay una muy buena en Cabanas y, después de pasear por el casco antiguo de Pontedeume, podemos visitar el Parque Natural das Fragas do Eume, o continuar por las playas de Ber, Perbes y Miño, yendo por la carretera de la costa (DP-4803).
Fragas do Eume
Si aún queremos más playas, debemos seguir hacia Sada, tras pasar la de Gandarío. Pero recomiendo desviarse un poco de la ruta costera hacia el interior de la ría por la N-651, a la ciudad medieval de Betanzos.
Parque do Pasatempo de Betanzos
Desde Sada, lo mejor es seguir por la carretera de la costa AC-163, haciendo algún desvío en la ruta hasta sitios como el pequeño puerto de Lorbé o el Faro de Mera, en el Paisaje Protegido de la Costa de Dexo.
Faro de Mera
Después de Mera, aun veremos buenas playas de camino a nuestro destino de esta ruta: la ciudad de A Coruña.
Esta es mi ruta propuesta para conocer lo mejor de la costa Norte gallega. Como es habitual en este blog, si tenéis alguna duda, o si ya la conocéis y queréis dejar alguna recomendación más, no dudéis en escribir un comentario.
Guía da visita á Fervenza da Toxa e ao Mosteiro de Carboeiro
Fervenza da Toxa
A Fervenza da Toxa e o Mosteiro de Carboeiro son dous grandes atractivos turísticos do Concello de Silleda. Situados un do outro a pouco máis que 6 quilómetros, son dous destinos que ben merecen unha visita.
Portada Oeste do Mosteiro de Carboeiro
Se empezamos pola Fervenza, a mellor forma de chegar até ela é desde Bandeira, seguindo a estrada PO-204 en dirección Merza – Vila de Cruces. Ao pouco de pasar Bandeira, xa a veremos indicada, e non hai máis que virar á dereita e seguir as indicacións.
Aparcamento para visitar a Fervenza da Toxa
Chegaremos a un amplo aparcamento onde deixaremos o noso vehículo, e despois continuaremos andando por unha ruta perfectamente sinalizada.
Aquí empeza a ruta camiñando
A ruta a pé é duns dous quilómetros, ainda que ten bastante pendente. Penso que non é difícil para unha persona cun mínimo de forma física.
O camiño ten bastante sombra
Pódese facer perfectamente con nenos, de feito, nós a fixemos cun neno de 2 anos e medio que foi andando sen problemas, mais penso que tamén podería ir un carriño de roda grande.
Neste punto hai un desvío ao miradoiro
Ao pouco de empezar a ruta, antes de comenzar a dura baixada, veremos un indicador que, se nos desviamos á dereita, nos leva até un espléndido miradoiro, non só da fervenza, tamén do Val do Río Deza.
Miradoiro da Fervenza da Toxa
Despois voltaremos ao camiño anterior para comenzar o descenso á fervenza. É un camiño que, a pesar da pendente, é bastante agradable, xa que vai case sempre á sombra de moitas especies frondosas, entre as que destacan o carballo e a sobreira.
Camiño de descenso á fervenza
E despois de algo menos de dous quilómetros de descenso chegaremos á fermosa Fervenza da Toxa, para min unha das máis fermosas do País. A súa maxestuidade dependerá, como é lóxico, do caudal do Río Toxa nesa época do ano, polo que as mellores épocas para visitala son nas máis chuviosas.
Fervenza de A Toxa
Sería imperdoable visitar a Fervenza da Toxa e deixar de lado o Mosteiro de Carboeiro. De feito, mesmo se pode combinar cunha ruta de sendeirismo que une estos dous lugares.
Ruta andando ate Carboeiro
Nós, como levabamos un neno moi pequeno, continuamos ate Carboeiro por estrada no noso vehículo. É dificil perderse, xa que está ben sinalizado. Saíndo do aparcamento da fervenza, e voltando á PO-204 en dirección Bandeira, veremos ao pouco un sinal que nos fará virar á esquerda.
Mosteiro de Carboeiro
Non hai máis que seguir a sinalización para, tras uns 6 quilómetros, chegar ao Mosteiro de Carboeiro. Alí si que se pode estacionar xusto ao carón do mosteiro.
Mosteiro de Carboeiro
O primeiro que faremos ao chegar será visitar o mosteiro, sempre e cando esté aberto.
Mosteiro de Carboeiro
Despois, recomendo pasear polos arredores, xa que atractivos non lle faltan.
Ruta botánica en Carboeiro
Hai unha senda botánica que se pode facer nuns minutos, que nos levará por unha fermosa fraga onde veremos un pombal e un muíño.
Muíño do Convento
Ademais, se tomamos un camiño que sae xusto á chegada ao mosteiro á esquerda, iremos por un sendeiro polo que cruzaremos o Río Deza por unha ponte medieval.
Ponte sobre o Río Deza
Pois isto é todo! Espero que esta pequena guía vos sexa útil e que vos guste esta ruta polo menos tanto coma a min. E xa sabedes que, como é habitual neste blogue, se tendes algunha dúbida, ou queredes deixar aquí algún consello máis, non dubidedes en escribir un comentario.
Xa sexa para gozar de praias a temperaturas suaves no verán, para contemplar belas paisaxes ou polo seu patrimonio, comparto convosco esta ruta que se pode facer con calma en, como mínimo, uns cinco días
Comenzando a ruta en Ribadeo
A RUTA
Desde Ribadeo a San Cibrao
Ribadeo – Rinlo – Praia das Catedrais – Foz – Burela – Sargadelos – San Cibrao
Empezamos a ruta en Ribadeo, a primeira localidade que nos atopamos tras cruzar a ponte da A8 desde Asturias. En Ribadeo, podemos ver algún edificio modernista no centro, así como baixar ate o porto para pasear ou comer nos seus restaurantes.
Illa Pancha, Ribadeo
Se saímos pola pequena estrada que bordea a costa, pola coñecida Estrada do Faro, chegaremos ate o faro da Illa Pancha, tras pasar xunto os restos do antigo Forte de San Damián.
Rinlo
Desde Illa Pancha continuaremos ate Rinlo, un pintoresco pobo de pescadores, onde faremos unha parada antes de visitar un dos lugares máis coñecidos da Mariña e de toda Galicia: A Praia das Catedrais.
Praia das Catedrais
A Praia das Catedrais é unha parada imprescindible para todo viaxeiro que visite esta zona, e é un lugar que pode chegar a estar saturado en tempada alta, onde se aplican restricións na súa visita. Recomendo vela coa marea baixa e en horas onde non haxa moita xente, xa que así poderemos gozar moito mellor deste lugar.
a Costa de Barreiros en temporal
Desde a Praia das Catedrais podemos continuar pola estrada da costa, xunto a varias praias do municipio de Barreiros que, por desgraza, algunhas están rodeadas de feos bloques de edificios froito dun desenvolvemento urbanístico salvaxe.
Castro xunto o mar en Fazouro
Despois chegaremos a Foz, cunhas praias que pagan a pena; e continuaremos pola N-642 en dirección Burela, facendo antes unha parada en Fazouro, para ver o seu pequeno castro xunto ao mar. Desde Burela temos a opción de tomar a estrada costeira ate San Cibrao, ou seguir pola N-642 desviándonos un pouco para ver Sargadelos, unha fábrica de cerámica tradicional galega (visita gratuíta), moi importante na nosa cultura.
Sargadelos
E chegamos a San Cibrao, para visitar o Museo do Mar, e dar un paseo ate o seu faro.
Museo do Mar en San Cibrao
Desde San Cibrao a Estaca de Bares
San Cibrao – Punta Roncadoira – Viveiro – O Barqueiro – Estaca de Bares
Desde San Cibrao seguimos a LU-862 directamente ate Viveiro ou, se temos tempo, desviarnos polas pequenas estradas costeiras para contemplar a Punta de Roncadoira ou algunha fermosa praia como a de Area.
A paisaxe desde Punta Roncadoira
Viveiro é a localidade costeira da Mariña Lucense que ten o casco antigo mellor conservado. E é que Viveiro foi moi importante xa desde a idade media, con título de cidade desde hai xa varios séculos.
Porta de Carlos V de Viveiro
Nela destaca a Porta de Carlos V, así como varios mosteiros e igrexas (aquí celébrase con gran devoción a Semana Santa) e restos da súa antiga muralla.
Despois de pasar Viveiro temos a opción de continuar directamente ata O Barqueiro ou seguir polas pequenas estradas costeiras que nos levarán polo Miradoiro da Insua, Praia da Brela, a escarpada Punta do Fuciño do Porco ou a Praia de Xilloi.
Ría do Barqueiro
Tras cruzar O Vicedo chegaremos ate a Ría de O Barqueiro, onde desemboca o Río Sor, formando un dos estuarios máis fermosos da Galiza coa preciosa Praia de Arealonga.
Porto de O Barqueiro
Aquí acaba a Provincia de Lugo, e entramos na provincia da Coruña ate a coñecida Estaca de Bares, un dos faros máis famosos de Galicia, pasando polas pintorescas poboacións de O Barqueiro e Bares.
Estaca de Bares
Desde Estaca de Bares a Ferrol
Estaca de Bares – Ortigueira – Cariño – Cabo Ortegal – San Andrés de Teixido – Cedeira – Valdoviño – Ferrol
Desde Estaca de Bares hai que voltar de novo a estrada AC-862, para continuar en dirección a Ortigueira.
Costa de Loiba
Ao longo de esta estrada podemos desviarnos en varias ocasións cara á costa, por exemplo para ver os Cantís de Loiba (onde din que está o banco coas mellores vistas do mundo), ou a vila de Espasante co seu miradoiro de A Vela.
Ría de Ortigueira e Ladrido
Ortigueira é moi coñecida polo seu Festival Internacional do Mundo Celta, que se celebra a principios do mes de Xullo, mais tamén pola súa fermosa ría e praias como a de Morouzos.
Cariño na Ría de Ortigueira
Ao pasar Ortigueira, desviámonos á dereita pola DP-6121 en A Ponte de Mera para, despois de visitar Cariño, chegar ao Cabo Ortegal, un dos lugares máis espectulares do País.
Cabo Ortegal
Despois do Cabo Ortegal, imos tomar unha estreita estrada (DP-2205) con moitas curvas que nos levará ate San Andrés de Teixido, a través dunhas paisaxes que pagan ben a pena.
San Andrés de Teixido
San Andrés de Teixido, a onde vai de morto quen non foi de vivo, é un dos lugares máis coñecidos da Galiza. A visita a este santuario, situado no medio dos Cantís de Vixía de Herbeira, é imprescindible nesta ruta.
San Andrés de Teixido
Continuamos pola estrada que nos levará ate Cedeira, vila mariñeira dentro da Ría do mesmo nome, e seguiremos pola AC-566 ate Valdoviño.
Na Ría de Cedeira
Aquí, desviarémonos polas estradas da costa para ver a enorme praia de Valdoviño e os faros da Frouxeira, Prior e Prioriño, así como as Lagoas de Valdoviño e Doniños.
Faro da Frouxeira
Chegamos pola estrada costeira DP-3612 a Ferrol, tras pasar o Castelo de San Felipe.
Ría de Ferrol e Fene
Desde O Ferrol a Coruña
O Ferrol – Fene – Mugardos – Ares – Redes – Cabanas – Pontedeume – Miño – Betanzos – Sada – Mera – A Coruña
Despois de visitar Ferrol, entramos no conxunto de rías coñecidas como o Golfo Ártabro, composto polas rías de Ferrol – Fene, Pontedeume – Cabanas, Betanzos e A Coruña. Así, continuaremos por Fene ate a vila mariñeira de Mugardos, onde desde o Miradoiro de a Bailadoira hai boas vistas da ría.
Redes
En Ares, temos unha boa praia mais, se queremos gozar dun fermoso pobo mariñeiro con arquitectura tradicional, debemos parar en Redes, un imprescindible nesta etapa.
Pontedeume desde a Praia de Cabanas
Se seguimos buscando boas praias, hai unha moi boa en Cabanas e, despois de pasear polo casco antigo de Pontedeume, podemos visitar o Parque Natural das Fragas do Eume ou continuar polas praias de Ber, Perbes e Miño, indo pola estrada da costa (DP-4803).
Fragas do Eume
Se aínda queremos máis praias, debemos seguir cara Sada, tras pasar a de Gandarío. Mais recomendo desviarse un pouco da ruta costeira cara o interior da ría pola N-651, ate a cidade medieval de Betanzos.
Parque do Pasatempo de Betanzos
Desde Sada, o mellor é seguir pola estrada da costa AC-163, facendo algún desvío na ruta ate sitios como o pequeno porto de Lorbé ou o Faro de Mera, na Paisaxe Protexida da Costa de Dexo.
Faro de Mera
Despois de Mera, aínda veremos boas praias de camiño ao noso destino desta ruta: a cidade de A Coruña.
Esta é a miña ruta proposta para coñecer o mellor da costa Norte galega. Como é habitual neste blogue, se tedes algunha dúbida, ou se xa a coñecedes e queredes deixar algunha recomendación máis, non dubidedes en escribir un comentario.
Nesta nova entrada, comparto con vós os que para min son os mellores lugares para ver a época romana na Galiza fóra dos museos. Foi difícil decidir cales, xa que temos unha morea de bos exemplos por todo o territorio, mais supoño que moitos concordaredes conmigo de que estes son dos máis importantes. Todos están xeolocalizados en GoogleMaps, polo que non hai máis que escribilo no buscador para chegar a eles.
Pedra fundacional da Torre de Hércules
A pegada romana nesta terra foi enorme. Vai desde a base da nosa propia lingua até obra civil, con algunhas infraestructuras que aínda continúan a usarse hoxe en día.
Muralla de Lugo
Comezamos o percorrido polo que fora unha das cidades máis importantes da Gallaecia: Lugo. Aínda que sen dúbida algunha o que máis chama a atención é a súa impresionante muralla, hai espallados por toda a cidade moitos lugares ben interesantes como as termas, Domus de Mitreo, Centro Arqueolóxico de San Roque, Casa dos Mosaicos, etc…
Termas de Lugo
Outra cidade moi importante para os romanos polo seu acceso ao mar era a antiga Brigantium, A Coruña. Aquí, destaca a imponente Torre de Hércules, que aínda hoxe continúa a utilizarse como faro.
Torre de Hércules
O que vemos desde fóra, é un engadido posterior de finais do século XVIII, mais non deixa de sorprendernos a súa maxestuosidade.
Ponte de Ourense
Se continuamos a falar de infraestructuras, de todos é coñecida a eficiencia dos romanos na construcción de estradas. Aínda hoxe, podemos ver por todo o país varias pontes, entre as que destacan a de Ourense, que cruza o Río Miño, ou a do Río Bibei.
Ponte do Río Bibei
Esta última aínda segue de soporte da estrada OU-636 co tráfico habitual dunha estrada do século XXI.
Miliarios na Via Nova
E que para os romanos a construcción de estradas era algo fundamental para a xestión do seu imperio. Unha das máis importantes era a Via Nova ou Via XVIII, onde a día de hoxe podemos ver unha serie de miliarios (para indicar a distancia) ao carón da estrada OU-312, cara a fronteira con Portugal.
Campamento de Aquis Querquennis
Ao pé desa mesma Via Nova, xa a carón do Río Limia, temos os restos do antigo campamento romano de Aquis Querquennis, que poderemos ver só no caso de que as augas do Encoro das Cunchas no lo permitan. Moi preto deste campamento está o Centro de Interpretación Aquae Querquennae – Via Nova.
Montefurado
Como ben sabemos, unha das razóns pola que os romanos dominaron esta terra foi polo seu ouro. E aínda que o mellor lugar par ver como o explotaban son as Médulas, nas terras do Bierzo, aquí tamén temos un curioso lugar de explotación mineral na beira do Río Sil, Montefurado, onde chegaron a desviar o curso do río.
Piscina, capiteis e murais de Santalla de Bóveda
Mais non só son infraestructuras o que nos deixaron os romanos. No espiritual, non podía deixar sen citar o curioso santuario tardorromano de Santalla de Boveda (Lugo). Do templo conservanse os muros e parte da bóveda, cubertas con fermosos frescos decorados con aves e elementos vexetais, así como unha «piscina» interior e varias columnas.
Pinturas en Santalla de Bóveda
Estos son, polo tanto, os que para min son os mellores lugares para visitar a época romana na Galiza. Se che gustaría engadir algún máis, ou tes algunha pregunta sobre eles, non dubides en escribir un comentario.
Os meus lugares favoritos para ver a época castrexa
Castro de Santa Trega
Nesta nova entrada, comparto con vós os que para min son os mellores lugares para ver a época castrexa na Galiza fóra dos museos. Foi difícil decidir cales, xa que temos unha morea de bos exemplos por todo o territorio, mais supoño que moitos concordaredes conmigo de que estes son dos máis importantes. Todos están xeolocalizados en GoogleMaps, polo que non hai máis que escribilo no buscador para chegar a eles.
Castro de San Cibrao de Las e o Centro Arqueolóxico da Cultura Castrexa
Os castros, poboados fortificados da idade do ferro, son as pegadas máis visibles da cultura castrexa na Galiza. Aínda que gran parte deles están baixo a terra, hoxe en día podemos gozar dun bo número de castros escavados e mesmo dalgunha reconstrucción (con maior ou menor éxito), ademais de centros de interpretación. Estes son algúns dos meus favoritos:
Castro de San Cibrao de Las
Comezarei polo Castro de San Cibrao de Las (no Concello de San Amaro), non só por ser un dos máis grandes da Galiza, senón tamén por ter ao seu carón o Centro Arqueolóxico da Cultura Castrexa. A visita (que pode ser guiada) paga a pena, tanto do castro como do Centro Arqueolóxico.
Castro de Santa Trega
Outro castro ben coñecido, tanto por ser do que máis tempo leva escavado, como pola súa espectacular ubicación, é o Castro de Santa Trega (A Garda).
Reconstrucción dunha vivenda castrexa no Castro de Santa Trega
As vistas desde o alto, coa desembocadura do Miño e o Atlántico ao fondo, é espectacular. Ademais, conta coa reconstrucción dalgunha vivenda, aínda que se adapta de forma dubidosa á realidade.
Castro de Viladonga
A non moitos quilómetros ao Norte da cidade de Lugo, en plena Terra Chá, podemos visitar outro importante castro, o Castro de Viladonga (Castro de Rei), onde se poden ver con moita claridade as murallas do poboado. Ten, tamén, centro de interpretación.
Castro de Baroña
De volta á costa, non se podía deixar de falar dun dos castros máis coñecidos pola súa espectacular ubicación: o Castro de Baroña (Porto do Son). Así coma a maior cantidade dos castros soen encontrarse nos altos (outeiros, cuíñas,…), polo seu carácter defensivo, este castro está ubicado nunha fermosa península en plena Ría de Muros e Noia.
Castromao
No interior da Galiza, non podemos esquecer tamén un castro como o de Castromao (Celanova). A pouca distancia do castro, hai unha recreación dun poboado castrexo.
Recreación dun poboado castrexo preto de Castromao
En época de sequía, cando as augas do Encoro de Belesar o permiten, recomendo visitar tamén o Castro de Candaz (Chantada), sobre todo pola súa especial ubicación e o entorno.
Por último, aínda que non se encontra ao carón de ningún castro, senón dentro da vila de Lalín, non se debe de descartar unha visita a Castrodeza, como Centro de Interpretación da Cultura Castrexa.
Castrodeza
Estos son, polo tanto, os que para min son os mellores lugares para visitar a época castrexa na Galiza. Se che gustaría engadir algún máis, ou tes algunha pregunta sobre eles, non dubides en escribir un comentario.
La Costa da Morte, «costa de la muerte» en castellano, es uno de los lugares más conocidos de Galicia. Su nombre hace referencia a los numerosos naufragios que ocurrieron a lo largo de los siglos en sus aguas, sometidas a la dureza más extrema del Atlántico.
Pedra dos Cadrís, Muxía
Y es que el mar aquí pega muy fuerte, especialmente en invierno, dejándonos uno de los paisajes más abruptos y salvajes de Europa, embellecidos aún más por sus impresionantes puestas de sol.
Praia de Nemiña
Cualquier época es buena para acercarse hasta la Costa da Morte. En verano, por el respiro que nos da su clima, que nos hará disfrutar de sus playas, casi desiertas, hasta altas horas de la tarde (aquí es donde se pone el sol más tarde del continente europeo en determinadas épocas del año).
Praia do Lago
El resto del año, para vivir la fuerza del mar en sus costas más abruptas, así como disfrutar de sus paisajes y gastronomía con la menor saturación de la época estival.
Esta ruta está pensada para hacer en coche o moto
Comparto aquí, con vosotros, esta ruta que he diseñado por la Costa da Morte, una zona que conozco muy bien, ya que he vivido en ella durante 17 años.
Arou
La ruta se puede hacer en unos cuatro días, aunque recomiendo aumentarla hasta como mínimo una semana para disfrutar de todos estos lugares con más calma.
Comenzamos la ruta por la Costa da Morte desde Malpica
Partiendo de la villa marinera de Malpica, seguiremos una pequeña carretera cerca de la costa hasta la Ermita de Santo Adrián, donde hay un mirador.
Illas Sisargas
Durante el trayecto, podemos ver las Islas Sisargas, unas islas con un pequeño faro, que están deshabitadas. Nuestra siguiente parada será Punta Nariga, con un curioso faro de reciente construcción en un bonito enclave con todo el Atlántico de fondo. Desde aquí, también se pueden ver las Islas Sisargas al Norte.
Punta Nariga
Después, continuaremos hasta Corme. Este pueblo marinero es un buen punto para comer marisco en alguno de sus restaurantes, donde podemos probar los percebes que se cogen en la zona. Muy cerca de Corme, podemos contemplar la arquitectura tradicional con un buen número de hórreos en Corme – Aldea (no confundir con la población de Corme, donde está el puerto) y en la aldea de O Roncudo.
Punta de O Roncudo
Si seguimos la carretera desde Corme hacia el Oeste, llegaremos hasta la Punta de O Roncudo, con un faro y numerosas cruces que nos recuerdan las vidas que se ha llevado el mar en este lugar.
Desandando los últimos kilómetros antes de llegar a Corme, y siguiendo después por la AC-424 llegaremos a la localidad de Ponteceso, conocida por ser el lugar de nacimiento de nuestro poeta del Rexurdimento Eduardo Pondal, creador de la letra del Himno Gallego.
Faro de Laxe
En Ponteceso, cruzamos el Río Anllóns y continuaremos por la AC-429 hasta Laxe, con unas vistas preciosas de la Ría de Corme e Laxe y la desembocadura del Río Anllóns. Laxe, cuenta con una enorme playa que veremos justo cuando lleguemos al pueblo.
Praia dos Cristais, Laxe
Y si cruzamos Laxe siguiendo rumbo al Oeste, podemos ver su faro y la curiosa Praia dos Cristais (playa de los cristales), con una arena muy particular que le da este nombre.
Salimos de Laxe por la AC-433 en dirección Sur para acercarnos hasta Camelle. Durante el camino, es buena idea hacer una parada en la Lagoa de Traba, justo al lado de la playa con el mismo nombre.
Lagoa de Traba
Una vez en Camelle, lo más conocido de este pequeño pueblo pesquero, es el Museo de Man, un curioso artista que vivió durante años en este lugar y al que tuve la suerte de conocer.
La obra de Man
Desde Camelle recomiendo seguir la carretera de la costa que pasa por Arou en dirección al Cabo Vilán. Poco después de Arou se convertirá en una pista de tierra, pero les recomiendo continuar sin miedo: está en buen estado para cualquier turismo y, sobre todo, os hará disfrutar de una de los tramos más bellos y salvajes de la Costa da Morte.
Praia do Trece desde lo alto del Monte Branco
Al lado de esta carretera, podemos ver el espectacular Monte Blanco, una gran duna que se alza varios metros por la montaña desde la hermosa Praia de Trece.
Cementerio de los Ingleses
También pasaremos al lado del Cementerio de los Ingleses, que nos recuerda uno de los naufragios más terribles de esta costa. La pista acaba cerca del Cabo Vilán, con su imponente faro.
O Cabo Vilano en una ruta en bici
Desde Cabo Vilán continuamos hacia Camariñas, donde podemos volver a comer una buena mariscada antes de seguir camino de Muxía.
Al fondo, Muxía, desde cerca de Camariñas
Para ir a Muxía, saldremos de Camariñas por la AC-432 hasta Ponte do Porto, donde cruzaremos el Río Anllóns por una carretera en la cual, a unos pocos kilómetros de Ponte do Porto, veremos señalizado la Praia do Lago (playa del lago), una de mis playas favoritas de esta zona. Si seguimos esta carretera cerca de la costa llegaremos, finalmente a Muxía.
Santuario da Virxe da Barca, Muxía
Muxía es conocida por su Santuario da Virxe da Barca, a donde se dirigen muchos peregrinos que quieren hacer esta variante rumbo a Fisterra. Al lado del santuario, está la famosa Pedra de Abalar.
Al salir de Muxía nos dirigiremos al punto más occidental de la Europa continental: el Cabo Touriñán. Aquí, un panel explicativo nos cuenta que este abrupto y bello enclave es el lugar donde más tarde se pone el sol de todo el continente en determinadas épocas del año.
Este panel, nos indica que aquí es donde se pone el sol más tarde en algunas épocas del año.
Nuestra siguiente parada será muy cerca, siguiendo la costa, en una de las mejores playas de la Costa da Morte para hacer surf: Nemiña. Desde Nemiña, podemos seguir hasta Lires y ver la misma playa desde la Praia de Lires, así como la desembocadura del Río Castro.
Praia de Nemiña
Desde Lires, tendremos dos opciones. La primera es ir hacia Fisterra por las estrechas carreteras de la costa, pasando por la aldea de A Canosa, así como al lado de una de las playas más salvajes de esta costa: O Rostro, donde en 1987 embarrancó el Casón.
Corcubión
La otra opción es ir por mejor carretera por la ría, pasando por Corcubión, una villa que aún tiene unas cuantas casas bien conservadas.
Cabo Fisterra
La ruta costera acaba en el Cabo Fisterra, el «fin de la tierra», uno de los lugares más visitados de Galicia, tras pasar la localidad del mismo nombre.
Fisterra
Fisterra y su faro, además de ser frecuentado por miles de turistas cada año, también reciben la llegada de miles de peregrinos. Está claro que el lugar es muy especial.
El Interior
Ézaro – Olveiroa – Dolmen Pedra da Arca – Vimianzo – Muíños do Mosquetín – Dolmen de Dombate – Castro de Borneiro – Buño.
Ézaro
En la Costa da Morte también tenemos cosas muy interesantes que ver en el interior. Si salimos de Fisterra, volveremos a Corcubión y Cee para, a partir de esta localidad, seguir por la carretera de la costa en dirección a Muros durante unos kilómetros. Nuestra siguiente parada será Ézaro, un bonito pueblo del Concello de Dumbría donde es imprescindible ver su cascada que acaba en el mar.
Fervenza do Ézaro
La cantidad de agua de esta cascada dependerá de si está abierto o no el embalse próximo. Desde el pueblo de Ézaro, recomiendo subir por una carretera de gran pendiente (fue final de la Vuelta Ciclista a España en 2013), hasta el mirador del embalse, desde contemplaremos unas espectaculares vistas del Cabo fisterra y el Monte Pindo (si tenéis tiempo, recomiendo un día para subirlo, como cuento en esta entrada).
Subiendo el Mirador de Ézaro
Desde Ézaro continuaremos por una carretera sin apenas tráfico hasta Olveiroa, una aldea con varias casas de arquitectura tradicional y etapa del Camino de Santiago hasta Fisterra. Después, seguiremos en dirección Vimianzo, por una zona donde existen varios dólmenes que valen la pena ver, como por ejemplo el Dolmen da Pena da Arca, cerca de Baíñas.
Dolmen da Pena da Arca
Una vez en Vimianzo debemos visitar el castillo, una de las mejores fortalezas medievales de Galicia. Cuenta con un museo y varias muestras de artesanía en directo.
Castillo de Vimianzo
A poca distancia de Vimianzo, siguiendo la carretera AC-552 en dirección a Coruña, tenemos os Muíños do Mosquetín, un ejemplo de industria tradicional de aprovechamiento del agua.
Muíños do Mosteirín
Acabaremos nuestra ruta con dos joyas arqueológicas de la zona. La primera, el Dolmen de Dombate, que cuenta además con un centro de interpretación.
Dolmen de Dombate
Y a muy poca distancia, el Castro de Borneiro, uno de los más importantes de Galicia.
Castro de Borneiro
Para terminar, si estáis interesados en la alfarería, podéis acabar la ruta en la localidad de Buño, muy conocida por su cerámica.
Cabo Vilán
Esta es mi ruta propuesta para conocer lo mejor de la Costa da Morte. Como es habitual en este blog, si tenéis alguna duda, o si ya la conocéis y queréis dejar algún consejo más, no dudéis en escribir un comentario.
Coñécese a Mariña Lucense como a costa da provincia de Lugo, bañada polas augas do Mar Cantábrico. É unha zona que está en auxe desde o punto de vista turístico, e é que atractivos non lle faltan. Xa sexa para gozar de praias a temperaturas suaves no verán, para contemplar belas paisaxes ou polo seu patrimonio artístico, comparto convosco esta ruta que se pode facer con calma en, como mínimo, dúas ou tres días.
Comenzando a ruta en Ribadeo
A RUTA
Desde Ribadeo a San Cibrao
Ribadeo – Rinlo – Praia das Catedrais – Foz – Burela – Sargadelos – San Cibrao.
Empezamos a ruta en Ribadeo, a primeira localidade que nos atopamos tras cruzar a ponte da A8 desde Asturias. En Ribadeo, podemos ver algún edificio modernista no centro, así como baixar ata o porto para pasear ou comer nos seus restaurantes.
Illa Pancha, Ribadeo
Se saímos pola pequena estrada que bordea a costa, pola coñecida Estrada do Faro, chegaremos ata o faro da Illa Pancha, tras pasar xunto os restos do antigo Forte de San Damián.
Rinlo
Desde Illa Pancha continuaremos ata Rinlo, un pintoresco pobo de pescadores, onde faremos unha parada antes de visitar un dos lugares máis coñecidos da Mariña e de toda Galicia: A Praia das Catedrais.
Praia das Catedrais
A Praia das Catedrais é unha parada imprescindible para todo viaxeiro que visite esta zona, e é un lugar que pode chegar a estar saturado en tempada alta, onde se aplican restricións na súa visita. Recomendo vela coa marea baixa e en horas onde non haxa moita xente, xa que así poderemos gozar moito mellor deste lugar.
a Costa de Barreiros en temporal
Desde a Praia das Catedrais podemos continuar pola estrada da costa, xunto a varias praias do municipio de Barreiros que, por desgraza, están rodeadas de feos bloques de edificios froito dun desenvolvemento urbanístico salvaxe.
Castro xunto o mar en Fazouro
Despois chegaremos a Foz, cunhas praias que pagan a pena; e continuaremos pola N-642 en dirección Burela, facendo antes unha parada en Fazouro, para ver o seu pequeno castro xunto ao mar. Desde Burela temos a opción de tomar a estrada costeira ata San Cibrao, ou seguir pola N-642 desviándonos un pouco para ver Sargadelos, unha fábrica de cerámica tradicional galega (visita gratuíta), moi importante na nosa cultura.
Sargadelos
E chegamos a San Cibrao, onde podemos visitar o Museo do Mar, e dar un paseo ata o seu faro.
Museo do Mar en San Cibrao
Desde San Cibrao a Estaca de Bares
San Cibrao – Punta Roncadoira – Viveiro – O Barqueiro – Estaca de Bares
Desde San Cibrao podemos seguir a LU-862 directamente ata Viveiro ou, se temos tempo, desviarnos polas pequenas estradas costeiras para contemplar a Punta de Roncadoira ou algunha fermosa praia como a de Area.
A paisaxe desde Punta Roncadoira
Viveiro é, xunto a Mondoñedo, as dúas localidades da Mariña Lucense que teñen un casco antigo nun bo estado de conservación. E é que Viveiro foi unha localidade moi importante xa desde a idade media, con título de cidade desde hai xa varios séculos.
Porta de Carlos V de Viveiro
Nela destaca a Porta de Carlos V, así como varios mosteiros e igrexas (aquí celébrase con gran devoción a Semana Santa) e restos da súa antiga muralla.
Despois de pasar Viveiro temos a opción de continuar directamente ata O Barqueiro ou seguir polas pequenas estradas costeiras que nos levarán polo Miradoiro da Insua, Praia da Brela, a escarpada Punta do Fuciño do Porco ou a Praia de Xilloi.
Ría do Barqueiro
Tras cruzar O Vicedo chegaremos ata a Ría de O Barqueiro, onde desemboca o Río Sor, formando un dos estuarios máis fermosos da Galiza coa preciosa Praia de Arealonga.
Ponte peonil que cruza a Ría do Barqueiro
Aquí acaba a Provincia de Lugo, aínda que recomendo seguir uns poucos quilómetros máis pola provincia da Coruña ata a coñecida Estaca de Bares, un dos faros máis famosos de Galicia, pasando polas pintorescas poboacións de O Barqueiro e Bares.
Estaca de Bares
O interior da Mariña Lucense
Lourenzá – Mondoñedo – Alfoz – Ferreira do Valadouro – San Martiño de Mondoñedo
Sen afastarnos moito da costa, a Mariña Lucense ten tamén moitos lugares de interese. Se imos cara o interior seguindo a N-634, pasaremos por Lourenzá, co seu gran Mosteiro de San Salvador, unha parada previa antes de chegar á imprescindible Mondoñedo.
Catedral de Mondoñedo
Mondoñedo foi unha localidade crave na historia da Galiza. Nela atópase a súa catedral, edificio importante da que foi unha das capitais do antigas sete provincias galegas, que se atopa en perfecta harmonía cun centro histórico moi ben conservado.
Ponte do Pasatempo en Mondoñedo
Desde Mondoñedo sairemos pola LU-160 ata Alfoz, para facer unha parada no Castelo de Castrodouro, para seguir ata Ferreira do Valadouro.
Castelo de Castrodouro
Desde aquí, voltaremos cara á costa pola LU-152 en dirección Foz, para visitar a xoia románica de San Martiño de Mondoñedo, que ben merece ser declarada Patrimonio da Humanidade (e están a recoller firmas para iso).
Igrexa románica de San Martiño de Mondoñedo
COMO CHEGAR
A Mariña Lucense está moi ben comunicada a través da autoestrada A8, xa sexa desde o Leste como desde o Sur. Se vés desde cidades como O Ferrol ou A Coruña, é máis turístico chegar pola carrereta AC-862, pasando por Ortigueira.
Hotel Vila do Val, en Ferreira do Valadouro
ONDE DURMIR
En toda a Mariña Lucense hai unha ampla rede de aloxamentos de toda clase e adaptadas a todo tipo de orzamentos, así como numeros establecementos de turismo rural.
Web de reservas de Siente Galicia
Recomendo reservalos a través da web galega Sente Galicia, xa que funciona moi ben, e pódense atopar distintas opcións de escapadas a prezos moi económicos.
Arroz con lubrigante en Rinlo
GASTRONOMÍA
Hai moitísimos restaurantes por toda a zona onde podemos probar numeros pratos dunha calidade excelente. Estamos na Galiza, e iso nótase. Pero o que máis recomendo na Mariña son o peixe e mariscos, xa que nela hai importantes portos pesqueiros, onde aseguramos unha materia prima fresca e de boa calidade.
Praia das Catedrais
PRAIAS
Se non queremos bañarnos en praias saturadas de xente, a Mariña Lucense é o noso destino ideal. Aínda que no verán son frecuentes os días con algo de humidade, en canto sae o sol estas praias son unha auténtica delicia. Ademais, como están bañadas polo Mar Cantábrico, a auga non está tan fría como as do Atlántico galego. Son moi famosas as praias de Benquerencia, Foz, Llas, Area, Covas, Brela, Xilloi ou Arealonga.
Porto de O Barqueiro
Esta é a miña ruta proposta para coñecer o mellor da Mariña Lucense. Como é habitual neste blogue, se tedes algunha dúbida, ou se xa a coñecedes e queredes deixar algún consello máis, non dubidedes en escribir un comentario.
A Costa da Morte é un dos lugares máis coñecidos da Galiza. O seu nome fai referencia aos numerosos naufraxios acontecidos ao longo dos séculos nas súas augas, sometidas á dureza máis extrema do Atlántico.
Pedra dos Cadrís, Muxía
E que o mar aquí bate moi forte, especialmente no inverno, deixándonos unhas das paisaxes máis abruptas e salvaxes de Europa, embelecidos aínda máis polas súas impresionantes postas de sol.
Praia de Nemiña
Calquera época é boa para achegarse ata a Costa da Morte. No verán, polo respiro que nos dá o seu clima, que nos fará gozar das súas praias, case desertas, ata altas horas da tarde (aquí é onde se pon o sol máis tarde do continente europeo en determinadas épocas do ano).
Praia do Lago
O resto do ano, para vivir a forza do mar nas súas costas máis abruptas,así como gozar das súas paisaxes e gastronomía coa menor saturación da época estival.
Esta ruta está pensada para facer en coche ou moto
Comparto aquí, convosco, esta ruta que deseñei pola Costa da Morte, unha zona que coñezo moi ben, xa que vivín nela durante 17 anos.
Arou
A ruta pódese facer nuns catro días, aínda que recomendo aumentala ata como mínimo unha semana,para gozar de todos estes lugares con máis calma.
Comezamos a ruta pola Costa da Morte desde Malpica
Partindo da vila mariñeira de Malpica, seguiremos unha pequena estrada preto da costa ata a Ermida de Santo Adrián, onde hai un miradoiro.
Illas Sisargas
Durante o traxecto, podemos ver as Illas Sisargas, unhas illas cun pequeno faro, que están deshabitadas. A nosa seguinte parada será Punta Nariga, cun curioso faro de recente construción nun bonito enclave con todo o Atlántico de fondo. Desde aquí, tamén se poden ver as Illas Sisargas ao Norte.
Punta Nariga
Despois, continuaremos ata Corme. Este pobo mariñeiro é un bo punto para comer marisco nalgún dos seus restaurantes, onde probaremos os percebes que se collen na zona. Moi preto de Corme, podemos contemplar a arquitectura tradicional cun bo número de hórreos en Corme – Aldea (non confundir coa poboación de Corme, onde está o porto), e na aldea de O Roncudo.
Punta de O Roncudo
Se seguimos a estrada desde Corme cara ao Oeste,chegaremos ata a Punta de O Roncudo, cun faro e numerosas cruces que nos lembran as vidas que se levou o mar neste lugar.
Desandando os últimos quilómetros antes de chegar a Corme, e seguindo despois pola AC-424, chegaremos á localidade de Ponteceso, coñecida por ser o lugar de nacemento do noso poeta do Rexurdimento Eduardo Pondal, creador da letra do Himno Galego.
Faro de Laxe
En Ponteceso, cruzamos o Río Anllóns e continuaremos pola AC-429 ata Laxe, cunhas vistas preciosas da Ría de Corme e Laxe e a desembocadura do Río Anllóns. Laxe, conta cunha enorme praia que veremos xusto cando cheguemos ao pobo.
Praia dos Cristais, Laxe
E se cruzamos Laxe seguindo rumbo ao Oeste, podemos ver o seu faro e a curiosa Praia dos Cristais, cunha area moi particular que lle dá este nome.
Saímos de Laxe pola AC-433 en dirección Sur para achegarnos ata Camelle. Durante o camiño, é boa idea facer unha parada na Lagoa de Traba, xusto á beira da praia co mesmo nome.
Lagoa de Traba
Unha vez en Camelle, o máis coñecido deste pequeno pobo pesqueiro, é o Museo de Man, un curioso artista que viviu durante anos neste lugar e ao que tiven a sorte de coñecer.
A obra de Man
Desde Camelle, imos seguir a estrada da costa que pasa por Arou en dirección ao Cabo Vilán. Pouco despois de Arou converterase nunha pista de terra, pero recoméndolles continuar sen medo: está en bo estado para calquera turismo e, sobre todo, faravos gozar dun dos tramos máis belos e salvaxes da Costa da Morte.
Praia do Trece desde o alto do Monte Branco
Á beira desta estrada, podemos ver o espectacular Monte Branco, unha gran duna que se alza varios metros pola montaña desde a fermosa Praia de Trece.
Cemiterio dos Ingleses
Tamén pasaremos á beira do Cemiterio dos Ingleses, que nos lembra un dos naufraxios máis terribles desta costa. A pista acaba preto do Cabo Vilán, co seu impoñente faro.
O Cabo Vilán nunha ruta en bici
Desde Cabo Vilán continuamos cara Camariñas, onde nos apetecerá unha boa mariscada antes de seguir camiño a Muxía.
Ao fondo, Muxía, desde preto de Camariñas
Para ir a Muxía, sairemos de Camariñas pola AC-432 ata Ponte do Porto, e cruzaremos o Río Anllóns por unha estrada na cal, a uns poucos quilómetros de Ponte do Porto, veremos sinalizado a Praia do Lago, unha das miñas praias favoritas desta zona. Se seguimos esta estrada preto da costa chegaremos, finalmente a Muxía.
Santuario da Virxe da Barca, Muxía
Muxía é coñecida polo seu Santuario da Virxe da Barca, onde diríxense moitos peregrinos que queren facer este variante do Camiño rumbo a Fisterra. Á beira do santuario, está a famosa Pedra de Abalar.
Ao saír de Muxía dirixirémonos ao punto máis occidental da Europa continental: o Cabo Touriñán. Aquí, un panel explicativo cóntanos que este abrupto e belo enclave é o lugar onde máis tarde se pon o sol de todo o continente en determinadas épocas do ano.
Este panel, indícanos que aquí é onde se pon o sol máis tarde nalgunhas épocas do ano.
A nosa seguinte parada será moi preto, seguindo a costa, nunha das mellores praias da Costa da Morte para facer surf: Nemiña. Desde Nemiña, podemos seguir ata Lires e ver a mesma praia desde a Praia de Lires, así como a desembocadura do Río Castro.
Praia de Nemiña
Desde Lires, teremos dúas opcións. A primeira é ir cara Fisterra polas estreitas estradas da costa, pasando pola aldea da Canosa, así como á beira dunha das praias máis salvaxes desta costa: O Rostro, onde en 1987 naufragou o Casón.
Corcubión
A outra opción é ir por unha mellor estrada pola ría, pasando por Corcubión, unha vila que aínda ten unhas cantas casas ben conservadas.
Cabo Fisterra
A ruta costeira acaba no Cabo Fisterra, o «fin da terra», un dos lugares máis visitados da Galiza, tras pasar a localidade do mesmo nome.
Fisterra
Fisterra e o seu faro, ademais de ser frecuentado por miles de turistas cada ano, tamén recibe a chegada de miles de peregrinos. Está claro que o lugar é moi especial.
O Interior
Ézaro – Olveiroa –Dolmen Pedra da Arca – Vimianzo – Muíños do Mosquetín –Dolmen de Dombate – Castro de Borneiro – Buño.
Ézaro
Na Costa da Morte tamén temos cousas moi interesantes que ver no seu interior. Se saímos de Fisterra, voltaremos a Corcubión e Cee para, a partir desta localidade, seguir pola estrada da costa en dirección a Muros durante uns quilómetros. A nosa seguinte parada será Ézaro, un bonito pobo do Concello de Dumbría onde é imprescindible ver a súa fervenza que acaba no mar.
Fervenza do Ézaro
A cantidade de auga desta fervenza dependerá de se está aberto ou non o encoro próximo. Desde o pobo de Ézaro, recomendo subir por unha estrada de gran pendente (foi final da Volta Ciclista a España en 2013), ata o miradoiro do encoro, cunhas espectaculares vistas do Cabo fisterra e o Monte Pindo (se tedes tempo, recomendo un día para subilo, como conto nesta entrada).
Subindo o Miradoiro do Ézaro
Desde Ézaro continuaremos por unha estrada sen apenas tráfico ata Olveiroa, unha aldea con varias casas de arquitectura tradicional e etapa do Camiño de Santiago ata Fisterra. Despois, seguiremos en dirección Vimianzo, por unha zona onde existen varios dólmenes que valen apena ver, por exemplo, o Dolmen da Pena da Arca, preto de Baíñas.
Dolmen da Pena da Arca
Unha vez en Vimianzo debemos visitar o castelo, unha das mellores fortalezas medievais da Galiza. Conta cun museo e varias mostras de artesanía en directo.
Castelo de Vimianzo
A pouca distancia de Vimianzo, seguindo a estrada AC-552 en dirección á Coruña, temos os Muíños do Mosquetín, un bo exemplo de industria tradicional de aproveitamento da auga.
Muíños do Mosteirín
Acabaremos a nosa ruta con dúas xoias arqueolóxicas da zona. A primeira, o Dolmen de Dombate, que conta ademais cun centro de interpretación.
Dolmen de Dombate
E a moi pouca distancia, o Castro de Borneiro, un dos máis importantes da Galiza.
Castro de Borneiro
Para terminar, se estades interesados na olería, podedes acabar a ruta na localidade de Buño, moi coñecida pola súa cerámica.
Cabo Vilán
Esta é a miña ruta proposta para coñecer o mellor da Costa da Morte. Como é habitual neste blogue, se tedes algunha dúbida, ou se xa a coñecedes e queredes deixar algún consello máis, non dubidedes en escribir un comentario.
Guía práctica para facer a ruta dos Muíños do Folón e Picón
Muíños do Folón
A ruta dos Muíños do Folón e Picón é unha das máis coñecidas do País. Está situada na aldea de Martín, no Concello do Rosal, ao Sur da Provincia de Pontevedra, moi preto da fronteira con Portugal.
Muíños
A peculiaridade deste percorrido é que camiñaremos entre un total de 67 muíños, declarados Ben de Interese Cultural, así coma entre fermosas paisaxes do Val do Rosal.
